در این مقاله به معرفی برترین دانشگاه های ایران و جهان در زمینه مهندسی مکانیک و گرایش تبدیل انرژی و تاسیسات می پردازیم. در ابتدای بحث نخست به معرفی دانشگاه های برتر مکانیک در ایران می پردازیم.
در این مقاله تلاش بر این است که با امکانات، تاریخچه، اهداف و فعالیت های دانشگاه برتر در زمینه مهندسی مکانیک و گرایش تبدیل انرژی آشنا شویم.
دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف از سال 1344 همزمان با تاسیس این دانشگاه فعالیت خود را آغاز نمود. در طی بیش از 40 سال تلاش مستمر، این دانشکده توانسته است با جذب هدفمند اعضای هیات علمی کارآمد و دانشجویان مستعد و نیز با فراهم سازی زیر ساخت ها و امکانات مناسب آموزشی و پژوهشی به جایگاهی درخور در سطح کشور و منطقه دست یابد.
هم اکنون دانشـکده مهنـدسی مکـانیک با دارا بودن حـدود 46 نفر اعضـای هـیات علمی تمـام وقت در زمـینه های تخصـصی گسـترده ای شامل طـراحی کاربردی، تبدیل انرژی، فرآیند های ساخت، بیومکانیک، مهندسی دریا و مکاترونیک در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دانشجو تربیت کند.
آزمایشگاه های متعـدد دانشکده شامل آزمایشگاه های آموزشی و تخصصی مکانیک سیالات، ترمودینامیک، انتقال حرارت، مقاومت مصالح، فرآینــدهای ساخت، اندازه گیری دقیق، کنترل، ارتعاشات، دینامیک ماشین، بیومکانیک، روباتیک، و مهندسی دریا در کنار طیف وسیعی از آزمایشگاه های پژوهشی که تحت نظر اعضاء هیات علمی اداره می گردند و نیز کارگاه ماشـین کاری و نمونه سازی و سایت کامـپیوتر، امکان آمـوزش علمی دانشجویان و نیز اجرای پژوهش های تجربی و کاربردی را در بالاتـرین سطـوح علـمی فراهـم می کنند.
ویژگی های برجسته دانشکده مهندسی مکانیک سبب شده است که از سـال 1379 در دو حـوزه تبدیل انرژی و طراحی، رباتیک و اتوماسیون و از سال 1388 در حوزه مهندسی دریـا توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان قطب علمی کشور شناخته شود.
دانشکده مهندسی مکانیک افتخـار دارد که تاکـنون بیش از 6600 نفر مهـندس و محقق برجسته در سطـوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا پرورش داده است که سرافـرازانه در مـراکز صـنعتی و دانشـگاهی داخل و خارج کشور به فـعالیت اشـتغال دارند. هم اکـنون تعداد قابل توجهی از اساتید مجرب دانشـکده های مهندسی مکانیک کشور حداقل یک مدرک خود را از این دانشکده دریافت نمـوده اند.
دانشکده مهندسی مکانیک در قالب هسته های مختلف پژوهشی در حوزه های مختلف مهندسی مکانیک فعالیت می نماید. در حـال حـاضر بیـش از 550 دانشـجوی کارشناسی ارشد و دکتری تحت نظر اساتید راهـنما در این دانشکده مشغول پژوهش هستند و در سال های اخیر هر ساله بیش از 100 مقاله پژوهشی از این دانشکده در مجلات علمی معـتبر دنیا منتشر می گردد و این روند رو به افزایش است. همچنین اعضای هیئت علمی دانشکده به طور وسیعی در پروژه های مختلف تحقیقاتی صنعتی با مراکز صنعتی کشور همکاری دارند.
دانشـکده مهندسی مکانیک طی سال های فعالیت خود همکاری هـای مهمی را با مراکز علمی مختلف دنیا برقرار نموده است. در سال های گذشته همکاری با مراکزی مانند دانشگاه صنعتی توکیو TIT، دانشگاه نانسی در فرانسه، دانشگاه آخن در آلمان و دانشگاه آلبرتا در کانادا پشتوانه مناسبی را برای فعالیت های علمی مشترک و بین المللی دانشکده و نیز تبادل استاد و دانشجو فراهم کرده است.
این دانشکده از بیش از ۳۲۵۰۰ متر مربع فضای آموزشی استفاده می کند. این فضا شامل آزمایشگاه های آموزشی و تخصصی از جمله آزمایشگاه مکانیک سیالات، ترمودینامیک، انتقال حرارت، مقاومت مصالح، دینامیک و ارتعاشات، نویز و آکوستیک، توربوماشین ها، لیزر و موتور میباشد.
همچنین آزمایشگاههای پژوهشی و کارگاه ها از جمله کارگاه ماشین ابزار، جوشکاری و ورق کاری، اتومکانیک درکنار سایت کامـپیوتر و کتابخانه بستر مناسبی برای تعالی و رشد دانشجویان و مهندسین آینده کشور فراهم می کند. این دانشکده هم اکنون با بهره مندی از ۶۵ عضو هیات علمی مجرب، فعال و شناخته شده در جوامع علمی و صنعتی کشور، نقش مهمی در آمـوزش علمی دانشجویان و نیز اجرای پژوهش های تجربی و کاربردی در بالاتـرین سطـوح علـمی ایفا می کند.
این دانشکده به عنوان قطب ساخت و تولید، مکانیک تجربی هوشمند، بهینه سازی سیستم های انرژی و توربو ماشین کشور مفتخر است که تا کنون هزاران متخصص را به جامعه علمی و صنعتی کشور معرفی کرده است.
دانشکده مهندسی مکانیک در چهار گرایش طراحی کاربردی، ساخت و تولید، تبدیل انرژی و ماشین های آبی در مقطع کارشناسی ارشد و پنچ گرایش طراحی کاربردی، ساخت و تولید، تبدیل انرژی، ماشین های آبی و نانو فناوری در مقطع دکترا به تربیت دانشجو مشغول است.
در حال حاضر بیش از ۵۷۰ دانشجو در مقطع کارشناسی، ۴۰۰ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و ۱۹۰ دانشجو در مقطع دکتری در حال تحصیل هستند.
دانشکده مهندسی مکانیک در سال 1336 و همزمان با تاسیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) ایجاد شد و فعالیت رسمی خود را با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی در سال 1337، آغاز نمود. این دانشکده با برخورداری از حدود 50 عضو هیئت علمی، تأثیر بسزایی در تولید علمی کشور داشته و دارای نقش مهمی در صنعت کشور میباشد. هم اکنون فعالیتهای علمی دانشکده در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی ادامه دارد.
در دوره کارشناسی، دانشجویان در دو گرایش مهندسی مکانیک عمومی و مهندسی ساخت و تولید به تحصیل مشغول هستند. دوره کارشناسی ارشد در پنج گرایش طراحی کاربردی، تبدیل انرژی، ساخت و تولید، مکاترونیک و مهندسی جوش ارائه میشود و دوره دکتری در قالب مهندسی مکانیک از سال 1369، شروع به کار کرده است.
این دانشکده با دارا بودن آزمایشگاهها و کارگاههای آموزشی مجهز، به دانشجویان کمک مینماید تا مفاهیم و تئوریهای آموخته شده خود را به صورت عملی پیاده نموده و خود را آماده ورود به صنعت کشور نمایند.
دانشکده مهندسی مکانیک قدیمی ترین دانشکده دانشگاه علم و صنعت است و در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، دانشکده مهندسی مکانیک در سطح کشور و منطقه بسیار ممتاز می باشد.
تقریباً تمامی رشته های مهندسی، در دانشگاه علم و صنعت تدریس و تحقیق می شود. از 1109 دانشجوی مشغول به تحصیل در یکسال گذشته در زمینه مهندسی مکانیک، 454 نفر دانشجوی دوره کارشناسی و 655 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا هستند. آئرودینامیک، هیدرودینامیک، سیستم های کنترل و اتوماسیون، انرژی خورشیدی، انتقال حرارت کاربردی، بیومکانیک، کامپوزیت، دینامیک ساختاری ، مکانیک شکست و خستگی، مکاترونیک، CAD/CAM ، آزمایش عدم تخریب و تعداد بسیاری از سرفصل های دیگر در دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت تدریس می شود.
ماموریت دانشکده مکانیک، فراهم آوردن یک تجربه مطالعاتی عالی برای دانشجویان است. این تجربه شامل تاکید روی آموزش توانایی های تکنیکی، ارتباطی، کار جمعی و دراز مدت است که مهندسین فارغ التحصیل برای موفقیت به آن ها نیاز دارند. برنامه مهندسی مکانیک بر پایه آماده کردن فارغ التحصیلان برای کارهای حرفه ای مهندسی است. برنامه آموزشی بر روی روش برخورد دقیق و موشکافانه ریاضی برای حل مشکلات مهندسی تاکید دارد. این برنامه شامل یک مجموعه کامل از درس ها در انتقال انرژی و ساختار حرکت در سیستم های مکانیکی است. این برنامه بر طبق چارت آموزشی طراحی شده و با یک طرح منسجم و دقیق بصورت یک پروژه سطح بالا در آمده است.
این دانشکده از سال 1362 نسبت به جذب دانشجو در رشته مهندسی کاربردی مکانیک در مقطع کارشناسی اقدام نمود که این رشته پس از بازنگری های صورت گرفته در سال 1370، به رشته مهندسی مکانیک نیروگاه تغییر نام یافت. همچنین نظر به اهداف و وظایف محوله، از سال 1381 رشته مدیریت انرژی الکتریکی در مقطع کارشناسی ارشد در زیر مجموعه مهندسی مکانیک-تبدیل انرژی برای اولین بار در این دانشگاه راه اندازی گردید. با توسعه کمی و کیفی دانشگاه و دانشکده، در سال 1384 نیز دو رشته کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک با گرایش های تبدیل انرژی و طراحی کاربردی به مجموعه دورههای بلند مدت دانشکده اضافه گردید. در ادامه توسعه دانشکده و استفاده از پتانسیلها و قابلیتهای دانشکده در سال 1390 دوره کارشناسی مهندسی مکانیک و دوره کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی و بازرسی فنی، سیستمهای انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر در این دانشکده تأسیس گردید.
در حال حاضر دانشکده مهندسی مکانیک و انرژی در سه گرایش دکتری، هفت گرایش ارشد و در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی مکانیک دانشجو می پذیرد.
این گروه با سابقهترین گروه دانشکده مهندسی میباشد که فعالیت خود را در سال 1354 آغاز نموده است و اکنون با 33 عضو هیات علمی به یکی از بزرگترین گروههای دانشکده تبدیل شده است. این دانشگاه در دوره کارشناسی در حال حاضر 515 دانشجوی کارشناسی در گرایشهای طراحی کاربردی و حرارت و سیالات دارد. گروه مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد با 326 دانشجو در گرایشهای طراحی کاربردی، تبدیل انرژی، ساخت و تولید و هوافضا فعالیت دارد. این گروه همچنین در مقطع دکتری نیز در گرایشهای طراحی کاربردی و تبدیل انرژی هرساله دانشجو میپذیرد. هم اکنون 169 دانشجوی دکتری در گروه مهندسی مکانیک به تحصیل می پردازند.
این گروه با داشتن افراد متخصص در زمینههای گوناگون قادر به فعالیت در زمینههای گستردهای میباشد و توان انجام پروژههای پژوهشی با صنایع پیشرو در زمینههای فوق را دارد. در سالهای گذشته گروه مهندسی مکانیک موفق به تاسیس و راهاندازی رشتههای دیگری همچون مهندسی متالورژی و مواد، مهندسی شیمی و صنایع گردیده است.
آزمایشگاهها و کارگاههای گروه مکانیک در کنار دروس تئوری هرساله پذیرای تعداد زیادی از دانشجویان این رشته و نیز رشتههای دیگر به عنوان دروس سرویسی میباشد. به عنوان مثال رشتههای مهندسی برق، صنایع، متالورژی و مواد و عمران از دانشکده مهندسی و رشتههای فیزیک، شیمی از دانشکده علوم پایه از کارگاهها و آزمایشگاههای گروه مهندسی مکانیک استفاده مینمایند. در حال حاضر آزمایشگاههای مکانیک سیالات، انتقال حرارت، ترمودینامیک، ارتعاشات و دینامیک ماشین، مقاومت مصالح و CAD/CAM و کارگاه های ماشین ابزار، اتومکانیک و جوشکاری در گروه مشغول به فعالیت میباشند، همچنین به کوشش شماری از همکاران برخی مراکز پژوهشی نیز در گروه راهاندازی گردیده و فعال میباشند که از آن جمله میتوان به مراکز پژوهشی CAD، موتور، بهینهسازی انرژی و خودرو اشاره نمود.
دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز ، در سال ۱۳۴۳ با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی آغاز به کار کرد و پس از آن در سال ۱۳۴۸، اولین دوره دانشجویان کارشناسی ارشد را پذیرفت. آغاز دوره دکترای مهندسی مکانیک برای اولین بار در ایران پیش از انقلاب، در این دانشکده صورت پذیرفت و پس از پیروزی انقلاب این دانشکده همگام با دیگر دانشگاه های معتبر ایران دوره دکتری را از سال ۱۳۷۰ مجددا پی ریزی نمود.
هم اکنون دانشکده مهندسی مکانیک دارای چهار بخش مهندسی مکانیک جامدات، مهندسی مکانیک حرارت و سیالات، مهندسی انرژی - هوا فضا و مهندسی هسته ای می باشد. این دانشکده در مقطع کارشناسی در دو گرایش مکانیک جامدات و حرارت و سیالات و در مقطع کارشناسی ارشد در پنج گرایش طراحی کاربردی، تبدیل انرژی، هوا فضا، آیرودینامیک، رآکتور و پرتو پزشکی و در مقطع دکتری در گرایش های طراحی کاربردی، حرارت و سیالات، هوا فضا، آیرودینامیک، رآکتور و پرتو پزشکی دانشجو می پذیرد.
دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه شیراز، در حال حاضر از فعالیت ۳۵ عضو هیأت علمی بهره می برد. از این تعداد ۱۴ نفر در بخش مهندسی مکانیک جامدات، ۱۲ نفر در بخش های مهندسی مکانیک حرارت و سیالات و مهندسی هوا فضا و ۹ نفر در بخش مهندسی هسته ای و مرکز تحقیقات تابش مشغول به فعالیت علمی هستند.
تاکنون بیش از ۲۶۴۶ دانشجو در مقطع کارشناسی، ۶۱۵ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و ۶۰ دانشجو در مقطع دکتری از این دانشکده فارغ التحصیل شده اند. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده مهندسی مکانیک در حال حاضر ۴۶۵ نفر، دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد ۲۹۵ نفر و تعداد دانشجویان دوره دکتری ۱۰۳ نفر می باشد.
فعالیت های آموزشی و پژوهشی این دانشکده، محدود به تربیت دانشجو نبوده و همه ساله تحقیقات فراوانی توسط اساتید و دانشجویان و زیر مجموعه های دانشکده مهندسی مکانیک در زمینه های گوناگون علمی و صنعتی به انجام می رسد. این دانشکده جهت تکمیل آموزش های نظری و فنی خود، از مجموعه مجهزی از آزمایشگاه ها و کارگاه های تخصصی بهره می برد. اسامی برخی از آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی مرتبط با این دانشکده به قرار ذیل می باشد.
مرکز انرژی خورشیدی، مرکز تحقیقات تابش، مرکز محاسبات سریع، مرکز تحقیقات موتور، مرکز تحقیقات هوایی (مجری سیستم تونل باد حدود صوت)، مرکز تحقیقات پیشرفته در طراحی، مرکز تحقیقات سازه های هوشمند، آزمایشگاه تونل باد و آیروالاستیسیته، مرکز تحقیقات پیل های سوختی، آزمایشگاه ترمودینامیک، آزمایشگاه انتقال حرارت، آزمایشگاه دینامیک و ارتعاشات، آزمایشگاه فیزیک هسته ای، آزمایشگاه دزیمتری، آزمایشگاه طیف نگاری گاما، کارگاه ماشین ابزار، کارگاه جوشکاری، کارگاه اتومکانیک
دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز با داشتن سابقه طولانی در تربیت مهندسین کارآمد برای صنایع و با داشتن حدود 50 عضو هیات علمی و امکانات متعدد آزمایشگاهی و کارگاهی، از توان بالقوه زیادی در انجام پروژه های استراتژیک از طراحی تا ساخت در کشور برخوردار می باشد.
دانشکده فنی دانشگاه تبریز در سال ۱۳۳۷ خورشیدی تأسیس و در سال ۱۳۸۲ خورشیدی به سه دانشکده مستقل فنی مهندسی مکانیک، فنی مهندسی برق و کامپیوتر و فنی مهندسی عمران تقسیم شد.
دانشکده فنی مهندسی مکانیک پس از ایجاد بهعنوان یکی از مهمترین دانشکده های دانشگاه تبریز شناخته شد. هماکنون در این دانشکده حدود 1800 نفر دانشجو مشغول تحصیل هستند که از این میان، حدود 1200 نفر در مقطع کارشناسی، 450 نفر در مقطع کارشناسی ارشد و 150 نفر در مقطع دکترا و 6 نفر پسا دکترا هستند.
تعداد اعضای هیات علمی دانشکده فنی مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز 47 نفر می باشد که از این تعداد، 12 نفر استاد، 20 نفر دانشیار، 12 نفر استادیار و 1 نفر مربی هستند. تعداد کارکنان دانشکده 37 نفر می باشد. این دانشکده دارای 45 آزمایشگاه و کارگاه است که فعالیتهای آموزشی و تحقیقاتی در آنها انجام میپذیرد.
شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر روی هریک از لینک های ذیل کلیک کنید