محیط زیست یکی از موضوع های داغ جهانی است. ضرورت بقاست که انسان را مجبور کرده روی این واژه تامل کند و آن را چون یک بحث سیاسی اجتماعی جدی در نظر بگیرد، تا با جلوگیری از برهم خوردن هارمونیک نظام طبیعت حاکم بر زمین، ناجی زمین و موجودات آن باشد. زمین، آب، هوا و انسان بازوهای به هم پیوسته حیات هستند که باید در تعادل و هارمونی نگهداشته شوند. بر هم خوردن یکی از این بازوها همه ی چارچوب فلسفه زندگی روی زمین را برهم می زند.
بحران محیط زیست که امروزه به یک مساله جدی و قابل تامل تبدیل شده، حاصل دخالت و بهره وری نامعقول انسان از طبیعت پیرامون خود می باشد. امروزه خطری زمین را تهدید می کنه که انسان سکونت گاه خود را به نابودی بکشاند. به طوری که گستردگی و اهمیت این موضوع، توجه دانشمندان را برای نجات آن برانگیخته است.
حال برای احتراز از نابودی مطلق محیط زیست، همه انسان ها باید این واقعیت مهم را دریابند که پیشرفت و توسعه الزاما روندی پایدار داشته باشد و از ثمرات آن نه تنها نسل های حاضر، که نسل های آینده نیز بهره مند شوند. توسعه مردم معاصر نباید به قیمت نابودی و اضمحلال زندگی آیندگان که برای دفاع از حقوق خود فعلا حضور ندارند، تمام شود. چرا که توسعه حق همه مردم اعم از مرد، زن، پیر و جوان و کودک است و نه تنها همه باید از ثمرات آن بهره مند شوند که باید در روند توسعه نیز مشارکت داشته باشند. پس می توان گفت توسعه پایدار یک انتخاب نیست بلکه تنها راهی است که به تمامی بشریت امکان می دهد در زندگی شرافتمندانه در این سیاره سهیم باشند.
طبق شاخص عملکرد زیست محیطی سال 2012 که از سوی دانشگاه های یِیل و کلمبیا انجام شده و 22 فاکتور محیطی چون منابع آب، آلودگی هوا، تنوع زیستی، و تغییرات آب و هوایی را مورد بررسی قرار داده بودند، ایران از میان 132 کشور مورد مطالعه، در جایگاه 114 ام قرار گرفت. پس می توان اظهار داشت بحران های زیست محیطی در ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بررسی و تجزیه و تحلیل این معضلات ضرورت دارد.
به دلیل قرارگرفتن ایران در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک و وجود محدودیت منابع آبی، به جز نوار شمالی کشور و بخش هایی از غرب کشور، سایر مناطق کشور همواره با محدودیت آب مواجه است و این وضعیت در بخش های مرکزی، جنوبی، جنوب شرق و جنوب غرب کشور بیشتر قابل مشاهده است. وجود دو منطقه کویری در مرکز ایران نیز به بحران آبی کشور افزوده است. از آن جا که دیگر امکان جمع آوری و احداث سدهای جدید آب در کشور وجود ندارد و تا جایی که این امکان وجود داشت در یکی دو دهه اخیر انجام شده است.
همچنین از سوی دیگر، امکان انتقال آب از مناطق پرآب کشور به مناطق خشک و کم آب نیز بیشتر از میزان فعلی امکان پذیر نبوده و امکان جابه جایی آب بین حوزه های آبی وجود ندارد. که موجب شده ایران جز کشورهای دارای بحران آبی محسوب می گردد.
اقداماتی که محدودیت منابع آب را در ایران تشدید و بحرانی کرده است عبارتند از
بررسی جدیدترین تحقیقات صورت گرفته در زمینه میزان سرانه مصرف آب هر نفر در کشورهای مختلف نشان می دهد که ایران با وجود محدودیت منابع آبی با 190 لیتر مصرف آب شرب خانگی در روز یکی از بیشترین مصارف را در بین کشورهای مختلف دارد. متوسط مصرف آب خانگی در دنیا برای هر نفر در روز 150 لیتر می باشد.
یکی از چالش های مهم زیست محیطی در بحران کم آبی، مدیریت ناپایدار منابع آبی می باشد چرا که در گذشته سیستم های استحصال سنتی آب نظیر چشمه ها و قنوات و نهرهای سنتی به نوعی طراحی شده بودند که بهره برداری از منابع متناسب با توان منبع انجام می گرفت، اما امروزه بهره برداری از آب های سطحی بر اساس برنامه های بلند مدت تنظیم و اجرایی می گردد یعنی بهره برداری از آب های زیرزمینی تا میزان 80 درصد تغذیه صورت گیرد و عدم توجه به میزان کسری دریافتی هر سال و عدم اعمال سیاست صرفه جویی متناسب با کاهش دریافت سالانه منجر به وقوع کاهش سطح آب زیرزمینی، کاهش رطوبت سطحی زمین، از بین رفتن پوشش گیاهی و رشد سریع وسعت مناطق تولیدکننده گرد و غبار و … می گردد.
ایران در منطقه ای قرار دارد که متوسط بارش سالانه آن تا قبل از خشکسالی اخیر به حدود ۲۵۰ میلی متر در سال می رسید ولی در حال حاضر میزان متوسط بارندگی ایران در حد ۲۳۶ میلی متر گزارش شده است که این میزان تقریبا یک سوم میانگین جهانی (۸۶۰ میلی متر) و ۳۵ درصد متوسط بارندگی آسیا (۷۳۲ میلی متر) و نیز پتانسیل میزان تبخیر آن حدود سه برابر میانگین جهانی می باشد.
بر این اساس کل دریافت سالانه بر اساس متوسط بلندمدت با احتساب آمار ۲۰ سال اخیر، به میزان ۴۳۰ میلیارد مترمکعب رسیده است. بررسی آمار ۴۵ ساله نشان می دهد که در یک دوره خشکسالی حاد در دهه 40 حجم بارش کشور در یک سال به کمتر از ۲۰۰ میلیارد مترمکعب تنزل پیدا کرده است در حالی که در یک ترسالی در دهه ۵۰ کل دریافت بارش به حدود ۵۸۰ میلیارد متر مکعب نیز رسیده است.
تناوب ترسالی و خشکسالی در ایران یک پدیده کاملا طبیعی و از خصوصیات اقلیم این منطقه می باشد. متاسفانه در ۲۳ سال اخیر میزان دریافت بارش سالانه در کشور به شدت کاهش پیدا کرده است به طوری که در پانزده سال اخیر دریافت کل بارش تقریبا در حد سطح متوسط بوده است. متاسفانه در بین پانزده سال آبی اخیر هشت سال کشور کم تر از متوسط بلند مدت بارش دریافت کرده است و در هفت سال بقیه هم میزان بارش در اغلب سال ها افزایش چشم گیری بالاتر از سطح متوسط نداشته است. طبیعی است که این میزان کاهش در طول یک بازه بلند مدت، بر شرایط زمینی اثرات مستقیم و غیرمستقیم داشته که به عنوان بحران زیست محیطی همواره در کمین ایران خواهد بود.
همان طور که اشاره شد، یکی از اثرات مشخص کاهش میزان بارش و عدم تغذیه مناسب ذخایر آبی، کاهش تدریجی پوشش گیاهی و افزایش فقر مراتع است. متاسفانه در شرایط کم آبی و کاهش بارش ها نه تنها پوشش گیاهی در عرصه های منابع طبیعی رو به کاهش می رود، بلکه به دلیل عدم اعمال برنامه های کاهش برداشت و ثابت ماندن میزان استفاده از منابع به خصوص آب و پوشش گیاهی مراتع و حتی افزایش مصرف به دلیل افزایش تقاضای ناشی از افزایش جمعیت، مهاجرت روستاییان و تغییر الگوی مصرف، فشار بر منابع طبیعی به شدت افزایش پیدا می کند. این فشار چند برابر به منابع طبیعی که متاسفانه امروز در اغلب نقاط کشور شاهد آن هستیم، موجب از دست رفتن سریع پوشش گیاهی زمین، به هم خوردگی خاک سطحی و تولید توفان های گرد و غبار و آلودگی های زیست محیطی می گردد.
ثبات خشکسالی های نزدیک به دو دهه اخیر، ضرورتی را ایجاب می کند تا متناسب با اتفاقات افتاده و شرایط پیش روی نحوه مدیریت کشاورزی مورد توجه برنامه ریزان بخش کشاورزی قرار گیرد. متاسفانه در سال های مواجهه با بحران های کم آبی و خشکسالی های مستمر، نه تنها شاهد تغییری در الگوهای کشت و تغییر جهت سیاست های مصرف آب در کشاورزی نبوده ایم بلکه آمارها حکایت از افزایش شدید سطح زیر کشت در برخی از حوضه های بحرانی کشور نیز دارد.
در چنین شرایطی عدم توجه به این امر حیاتی که متاسفانه مورد غفلت قرار گرفته است باعث شده که کشور به دلیل کاهش منابع آب در پشت سدها، افت سطح آب زیرزمینی و خشک شدن بسیاری از چاه ها دچار بحران رهاسازی زمین های کشاورزی آبی شویم و به سمت کشاورزی دیمی حرکت کنیم.
10 درصد تولید ناخالص داخلی ایران حاصل فعالیت بخش کشاورزی است که نزدیک به یک چهارم نیروی کار ایران را نیز در استخدام خود دارد. همچنین بخش کشاورزی از امنیت غذایی ملی نیز پشتیبانی می کند. در واقع با راهبردی دوگانه برای پیشبرد خودکفایی در تولید محصولات اساسی از طریق افزایش همزمان عرضه و تقاضا اقدام به اختصاص یارانه ای مساوی به تولیدکننده و مصرف کننده کرده است.
با این حال اکنون امنیت غذایی ایران در خطر است زیرا بخش کشاورزی با اختصاص 92 درصد از کل مصرف آب کشور به خود، تنها در حدود 66 درصد نیاز غذایی جمعیت ایران را تولید می کند. تشدید تنش آبی خطر کاهش بیشتر تولید بخش کشاورزی را در پی خواهد داشت که به نوبه خود منجر به افزایش هزینه واردات و وخیم تر کردن شرایط مالی کشور می شود.
روند تغییرات آب و هوای جهانی یکی از چالش های زیست محیطی است که می تواند بر بحران های زیست محیطی ایران بیفزاید. بر همین اساس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران اعلام کرده است که تغییرات دما امکان برخورداری از آب پاک به ویژه در مناطق روستایی را کاهش خواهد داد و بنابراین باعث گسترش بیماری های انتقالی از راه آب خواهد شد.
طبق تحلیلی که از سوی کشور هلند منتشر شده است تغییرات آب و هوا می تواند تا سال های 2050 حدود 17 درصد از مجموع منابع آب های تجدیدشونده ایران را کاهش دهد و در آن زمان میزان نیاز سالانه آب ایران بیش از 40 درصد فراتر از حجم منابع تجدیدشونده آب این کشور خواهد بود.
مساله آلودگی یکی از مهم ترین مسایل امروزه تمدن بشر به شمار می رود. آلودگی برای افراد مختلف مفهوم و معنی متفاوتی دارد برای مردم عادی ممکن است تحریک چشم ناشی از یک گاز یا آب آلوده را آلودگی به حساب آورند یا برای کشاورز عاملی که به گیاهان یا حیواناتش آسیب می رساند آلودگی محسوب می گردد.
تعریف جامع و کامل آلودگی محیط زیست بیان کننده وجود یک یا چند ماده آلوده کننده در محیط زیست به مقدار و مدتی که کیفیت یا چرخه طبیعی را برای انسان، حیوان و گیاه تغییر دهد به بیان ساده تر، هرگاه ماده یا مواد بیگانه با غلظتی خاص وارد عناصر محیطی شوند و تعادل طبیعی آن ها را بر هم زنند نشان دهنده آلودگی است.
سه عامل مهم در طبیعت وجود دارد که می تواند آثار تخریبی روی محیط زیست ایجاد کند آلودگی هوا، آلودگی آب و آلودگی خاک.
از جمله آلودگی های محیطی که اثرات پیدا و پنهان زیادی برجسم و روان شهروندان دارد آلودگی هوا است. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی سه شهر از پنج شهر نخست در فهرست آلوده ترین شهرهای جهان ( اهواز، کرمانشاه و سنندج ) در ایران قرار دارند که میزان آلودگی هوا در این شهرها چهار تا هفت برابر سطح قابل قبول سازمان بهداشت جهانی می باشد. ایران به سبب کیفیت نامطلوب هوا از میان 91 کشور مورد بررسی در جایگاه 86 ام قرار گرفته است. آلودگی هوا تنها در تهران منجر به مرگ سالانه بیش از 5500 نفر بر اثر بیماری های قلبی عروقی و تنفسی می شود.
میزان خسارات ناشی از بحران آب، بیابان زایی، و آلودگی می تواند در بلند مدت منجر به ایجاد مشکلات تضعیف کننده ای برای اقتصاد کشور شود. طبق برآورد بانک جهانی هزینه سالانه تخریب محیط زیست در ایران هم اکنون نیز به میزان هولناک 5 تا 10 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. در مقایسه به بیان اداره حسابرسی دولت آمریکا تحریم های طاقت فرسای واشنگتن و جامعه بین المللی در سال 2012 تنها توانستند 4/1 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را کاهش دهند .
کندوکاش بحران های زیست محیطی در ایران نشان داد که این بحران ها خود ریشه یک چالش زیست محیطی بسیار مهم دیگری تحت عنوان توفان های گرد و غبارمی باشد. نکته قابل توجه افزایش شدید تعداد وقوع روزهای گرد و غباری و شدت توفان های گرد و غبار در دهه اخیر است که فراوانی وقوع آن ها در ۵۰ سال اخیر به شدت افزایش یافته به نحوی که در ایران طوفان های گرد و غباری تنها در طول ۳ سال اخیر ۱۰ برابر شده است.
از بین رفتن منابع زیست انسانی در مناطق تحت تاثیر، مهاجرت جوامع روستایی و شهری، افزایش میزان خسارات و حوادث جاده ای و بروز اختلال در شبکه حمل و نقل، افزایش آلودگی های زیست محیطی در شهرها و گسترش شیوع بیماری های قلبی تنفسی و نیز بیماری های چشمی تنها بخشی از پیامدهای مخرب این پدیده است که سلامت جوامع زیست انسانی را مورد تهدید قرار داده است. از طرفی تخریب خاک و افت حاصلخیزی اراضی در مناطق برداشت و متاثر از این پدیده، عامل بروز تخریب سرزمین، فقر پوشش گیاهی خاک و در نتیجه بیابان زایی است.
در ادامه به بیان دیگر مشکلات زیست محیطی ایران می پردازیم
به دلیل استفاده از تکنولوژی قدیمی و عدم ارتباط با دنیای جدید آلوده کننده ترین و پرمصرف ترین خودروها را تحویل مشتـری ایرانی خود می دهند و سالیانه میلیون ها تن مواد آلاینده، سرب و کربن به هوا می فرستند، میلیون ها لیتر بنزین و گازوییل اضافی هدر می رود و ضرر مالی و جانی بسیاری را وارد می آورد. لازمه تحقق سیاست های ابلاغی رهبر انقلاب در خصوص محیط زیست پایان دادن به وضعیت نامطلوب کنونی در صنعت خودروسازی است.
آزبست یک ماده خطرناک و سرطانز است. هنوز در لنت ترمز خودروها و سقف ساختمان ها از این ماده استفاده می شود.
پالایشگاه های تصفیه نفت به دلیل استفاده از تکنولوژی چند دهه پیش یکی از عوامل آلوده کننده هوا و بارش باران های اسیدی در برخی استان ها هستند که بدون نوسازی آن ها نمی توان به اصلاح وضعیت محیط زیست امید داشت.
اکثر بیمارستان ها و مراکز درمانی فاقد سیستم دفع بهداشتی و بازیافت زباله و جمع آوری و تصفیه فاضلاب بیمارستانی هستند.
در اغلب شهرها دفن یا سوزاندن زباله ها به روش قدیمی صورت می گیرد.
مناطق ویژه و شهرک های صنعتی فاقد سیستم جمع آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب ها هستند.
برای عبور از چالش های زیست محیطی و پیشبرد توسعه پایدار، ایجاد مدیریت واحد و یکپارچه از طریق اجماع دولت، بهزیستی، سازمان منابع طبیعی، سازمان محیط زیست، شهرداری و تمامی ارگان های ذیربط ضروری است. این مشارکت با بهره گیری از قوانین سازمان ملل و تجارب کلان شهر های جهانی می تواند گامی موثر در راستای حل معضلات و بحران های زیست محیطی باشد. در این پیرامون راه کارهای زیر پیشنهاد می شود.
تاسیسات از مشاغلی است که مجموعه وسیعی از زیرشاخه های شغلی را در بر می گیرد که به طور خلاصه و دسته بندی شده می توان به موارد ذیل اشاره نمود
شرکت های تاسیساتی با هدف تامین آسایش و رفاه مردم، تلاش خود را در زمینه های تاسیسات انجام می دهند. این شرکت ها متولی اجرای بسیاری از پروژه های تاسیساتی نظیر فعالیت در زمینه شبکه گازرسانی شهری، سیستم های سردکننده ساختمان و تاسیسات گرمایشی، تاسیسات و تجهیزات ساختمان ( آب، گاز ، برق و فاضلاب ) انتقال زباله، تاسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب کوچک، وسایل انتقال ( آسانسور، پله برقی ) ، تاسیسات مکانیکی و هیدرو مکانیکی سدها و ... می باشند و اغلب در یکی از حوزه های نام برده فعالیت می کنند.
تاسیسات مکانیکی به دو دسته ساختمانی و صنعتی تقسیم بندی می شود. بنابراین با توجه به بازار کار خوبی که تاسیسات در ایران دارد به خصوص در کارگاه های صنعتی، کارگاه های ساختمان سازی و کارخانجات صنعتی بیش تر افراد فعالیت خود را در این زمینه آغاز می کنند و حتی از ابتدا رشته خود را نیز در این زمینه تحصیل می کنند.
کسانی که در شغل شرکت پیمانکاری تاسیساتی مشغول به کار هستند باید از نیروی بدنی بالایی برخوردار باشند زیرا این شغل نیازمند انرژی بسیار زیادی بوده و با خطراتی همچون سقوط، برق و گاز گرفتگی و غیره روبرو است. برای ثبت شرکت تاسیساتی ابتدا باید بدانید در دنیای امروزی، تاسیسات نقش بسیار موثری در آسایش زندگی روزمره افراد دارد.
شما می توانید شرکت خود را در قالب شرکت سهامی خاص و یا با مسئولیت محدود به ثبت برسانید. بد نیست این نکته را بدانید شرکت های سهامی خاص نسبت به شرکت هایی با مسئولیت محدود دارای اعتبار بیشتری بوده و اغلب برای افرادی که امور تولیدی، بازرگانی، عمرانی، شرکت های بیمه و غیره انجام می دهند مفید است. همچنین از لحاظ اعتباری برای اخذ تسهیلات بانکی، اخذ نمایندگی معتبر و یا شرکت در مناقصات و مزایدات سطح بالا، مناسب می باشد.
در ادامه به توضیحات مختصری راجع این شرکت ها، شرایط و مدارک لازم جهت ثبت هر یک از آن ها می پردازیم.
شرکتی است بازرگانی که تمام سرمایه آن منحصرا توسط مؤسسین تامین گردیده و سرمایه آن به سهام تقسیم شده است و مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی آن ها می باشد.
شرکت با مسئولیت محدود، شرکت دوستانه و خانوادگی است که اغلب بین افرادی که با هم دوست و روابط مالی دارند تشکیل می شود.
ماده 94 قانون تجارت، شرکت بامسئولیت را چنین تعریف کرده است
" شرکت با مسئولیت محدود، شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود مسئول قروض و تعهدات شرکت است "
رتبه تاسیسات شرکت ها نشانگر توانایی آن ها می باشد و این رتبه ها از 1 تا 5 است. برای اخذ رتبه پیمانکاری تاسیسات و تجهیزات برای شرکت ها شرایط و مدارکی مورد نیاز است.
رتبه بندی شرکت ها بر اساس شرایط و میزان توانایی از قبیل سوابق کاری، نیروی انسانی، تجربه و توان مالی سنجیده می شود. برای اخذ رتبه تاسیسات 5 رتبه وجود دارد، کمترین رتبه آن 5 و بیشترین رتبه آن 1 است. این رتبه ها نشان دهنده اعتبار، تجربه و مهارت آن شرکت است.
برای دریافت رتبه تاسیسات موضوع فعالیت شرکت (شبکه گازرسانی شهری، سیستم های سرد کننده ساختمان، تاسیسات مکانیکی و هیدرومکانیکی سدها، تاسیسات و تجهیزات ساختمان (آب، گاز، برق و فاضلاب) و انتقال زباله، تأسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب کوچک و ...) اهمیت دارد.
برای اخذ رتبه تاسیسات اول باید یک شرکت در قالب سهامی خاص و یا با مسئولیت محدود به ثبت برسد و از اداره دارایی کد اقتصادی خود را دریافت نموده و سپس اقدام به ثبت نام در سامانه ثبت و اخذ رتبه نمائید. 3/2 اعضای شرکت باید دارای حداقل مدرک لیسانس باشند. مجموع سوابق بیمه اعضا در این رشته (تاسیسات و تجهیزات) باید 6 سال باشد، به عبارتی برای هر عضو 3 سال و اگر یک عضو دارای سابقه 7 ساله بیمه در یکی از رشته های (مهندسی مکانیک، برق، ارتباطات، شیمی، الکترو مکانیک، ابزار دقیق، مهندسی دریا، کشتی سازی، مخابرات، الکتروتکنیک، مهندسی پتروشیمی، عملیات صنعتی، پتروشیمی، نفت و گاز) باشد نیازی نیست که دیگر اعضا دارای این سابقه باشند. پس از بررسی مدارک و اطلاعات ارائه شده توسط سازمان تعیین صلاحیت اخذ رتبه در تاسیسات و تجهیزات برای شخص صادر می شود.
اصول کار سیستم های تبرید تراکمی به این شکل است که مقداری کار در کمپرسور به سیستم داده می شود، کمپرسور سیال مبرد را متراکم نموده و سیال که در اثر افزایش فشار به صورت گاز داغ می باشد در کندانسور حرارت خود را به محیط پس می دهد و پس از عبور از شیر انبساط وارد اواپراتور شده و در اثر مکش و ازدیاد حجم تبخیر شده و حرارت محیط اطراف را کسب می کند و درنتیجه هوای اطراف اواپراتور سرد می شود.
سیکل تبرید تراکمی از چهار جز اصلی تشکیل شده است که عبارتند از
مهم ترین قسمت سیکل تبرید تراکمی کمپرسور می باشد، کمپرسور وظیفه تراکم و افزایش فشار گاز مبرد را بر عهده دارد. نیروی محرکه کمپرسور می تواند موتور الکتریکی، موتور احتراق داخلی، توربین و غیره باشد که در اکثر دستگاه ها از موتور الکتریکی استفاده می شود.
کمپرسورهای سیکل تبرید تراکمی انواع مختلفی دارند که از جمله مهم ترین آن ها می توان به نوع رفت و برگشتی (پیستونی)، اسکرو، اسکرال و سانتریفیوژ اشاره کرد.
یک کمپرسور پیستونی همزمان با رفت و برگشت، عمل مکش و دهش را نیز انجام میدهد. حرکت پیستون از طریق حرکت دوار موتور و به کمک یک میل لنگ انجام میگیرد.
بسته به موقعیت مبرد در اطراف پیستون، کمپرسورها به انواع تک مرحلهای و دو مرحله ای تقسیم بندی میشوند. به این معنی که اگر مبرد فقط در یک طرف پیستون فشرده شود به آن کمپرسور تک مرحله ای گفته میشود و در صورتی که مبرد پس از تراکم در سمت اول به سمت دوم پیستون فرستاده شود و دوباره در آن جا متراکم شود، به آن کمپرسور دو مرحلهای گفته میشود.
انواع کمپرسور پیستونی تک مرحلهای بر اساس فاکتورهای زیر هم قابل تقسیمبندی هستند
ساختار: باز، نیمه بسته، بسته
چیدمان سیلندرها: V, W, Y, S و غیره.
دمای کاری: دما بالا (تهویه)، دما متوسط (سردخانه بالای صفری) و دما پایین (سردخانه زیر صفری)
کمپرسورهای باز و نیمه بسته قابلیت تعمیر شدن دارند ولی کمپرسورهای بسته این قابلیت را ندارند. معمولا کمپرسورهای پیستونی بسته برای ظرفیتهای پایین و کمپرسورهای باز و نیمه بسته برای ظرفیتهای بالا طراحی میشوند.
کمپرسور اسکرو با استفاده از دو عضو دوار برای تراکم و رساندن حجم بالایی از گاز به دما و فشار بالا کاربرد دارد. به کمک دو مارپیچ دورانی نر و ماده، گاز در عین چرخش متراکم نیز میشود. بخار سرد مبرد در ورودی مکیده شده و بین رزوه های مارپیچ محبوس می شود و در عین چرخش با دما و فشار بالا در خروجی، تخلیه میشود.
کمپرسور اسکرو بر اساس تعداد مارپیچ تقسیم بندی میشود. کمپرسور اسکرو با کمپرسورهای بزرگ پیستونی و کمپرسورهای کوچک گریز از مرکز در بازار تهویه و سردخانه رقابت میکند و در تهویه و تبرید برای ظرفیتهای 70 تا 2600 کیلووات (20 تا750 تن تبرید) کاربرد داشته و در بازار موجود است.
در مقایسه با یک کمپرسور روتاری، کمپرسور اسکرال برای تراکم حجم بیشتری از گاز و رساندن آن به دما و فشار بالا کاربرد دارد و این عمل را به کمک دو مارپیچ حلزونی (اسکرال) ثابت و دوار (چرخش بدون گردش) انجام میدهد. بخار مبرد سرد به داخل مارپیچ ثابت کشیده شده و بین دو مارپیچ متراکم شده و در نهایت از وسط مارپیچ ثابت به طور یکنواخت خارج میشود. کمپرسور اسکرال بر اساس سرعت به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم بندی می شود.
هر سیکل کمپرسور اسکرال شامل سه مرحله مکش، تراکم و تخلیه میشود. در برخی کمپرسورهای دور ثابت با بلند کردن و یا جابه جا کردن یکی از مارپیچها از محل معمولشان، ظرفیت برودتی کنترل میشود. کاهش بار باعث جدا باقی ماندن مارپیچ ها و در نتیجه متراکم نشدن مبرد میشود. کمپرسورهای دیجیتال به این طریق ظرفیت کمپرسور را تغییر میدهند. این روش از روش تغییر دور موتور کم بازدهتر است. در مقایسه با کمپرسورهای اسکرو (مارپیچ) و سانتریفوژ (گریز از مرکز)، کمپرسور اسکرال بازدهی و ظرفیت پایینتری دارد. کمپرسور اسکرال به طور معمول در تهویه مطبوع تجاری و سردخانه هایی با ظرفیت 18 تا 35 کیلووات (5 تا 10 تن تبرید) کاربرد دارد.
مبرد به عنوان ماده سرمازا در دمایی پایین تر از دمای محیط وارد اواپراتور شده و به واسطه جذب گرما تبخیر و باعث سرمایش آب یا هوا می شود. اواپراتور می تواند برای سرد کردن آب، هوا یا هر نوع مایع و گاز دیگری به کار برده شود.
اواپراتور به دو نوع هوایی (خنک کننده هوا) و یا آبی (خنک کننده آب) تقسیم بندی می شود. همچنین اواپراتورها بر اساس تقسیم بندی دیگر به سه نوع اواپراتور لوله ای، اواپراتور صفحه ای و اواپراتور کویلی پره دار تقسیم می شوند.
اواپراتورهای لوله ای معمولا از لوله های فولادی یا مسی ساخته می شوند. لوله های فولادی در اواپراتورهای بزرگ و اواپراتورهایی که با آمونیاک کار می کنند به کار می روند و لوله های مسی در اواپراتورهای کوچکتر که با مبردهایی با ترکیبات کلرو فلور کار می کنند مورد استفاده قرار می گیرند. این اواپراتورها در اندازه و اشکال و طرح های مختلف برای کاربرد های متفاوت ساخته می شوند و از طرح های متداول آن ها زیگزاگ تخت ومارپیچ بیضوی می باشد.
اواپراتورهای صفحه ای انواع مختلفی دارند. بعضی از آن ها از دو صفحه فلزی که رویشان شیارهایی برای عبور مبرد ایجاد شده است ساخته می شوند. این نوع از اواپراتور های صفحه ای به دلیل شکل پذیری به فرم دلخواه، ساخت اقتصادی و سهولت در تمیز شدن به طور وسیعی در یخچال ها وفریزر های خانگی مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع دیگری از اواپراتورهای صفحه ای از لوله ای واقع بین دو صفحه فلزی تشکیل شده است. صفحات فلزی در انتها به یکدیگر جوش می خورند. در این اواپراتور ها برای ایجاد تماس حرارتی مطلوب بین صفحات و لوله حامل مبرد، فضای بین صفحات را با محلول اتکتیک پر و یا خلا می کنند به طوری که فشار اتمسفریک بیرون باعث تماس حرارتی خوبی بین لوله ها و صفحات گردد.
کویل های پره دار نوعی از اواپراتورهای لوله ای می باشند که درآن ها به منظور افزایش سطح خارجی و در نتیجه بهبود راندمان سرد کردن هوا با سایر گازها پره هایی به عنوان سطوح ثانویه جذب حرارت بر روی لوله ها قرار گرفته اند. در اواپراتورهای لوله ای قسمت اعظم هوا بدون تماس با سطوح کویل سرد ازآن عبور می کند ولی با افزودن پره هایی به لوله سطوح تبادل حرات به داخل فضای باز بین لوله ها نفوذ کرده و به صورت جمع کننده های حرارتی عمل می کند و حرارت قسمتی از هوا را که معمولا با سطوح اولیه تماس نمی یابد گرفته وبه لوله هدایت می کند.
این شیر جهت ایجاد افت فشار در مایع مبرد در مسیر سیکل تبرید تراکمی به کار می رود. در برخی سیستم ها از شیر انبساط و در برخی از یک لوله مویین استفاده می شود. در واقع مبرد وقتی از کندانسور خارج می شود و به سمت اواپراتور حرکت می کند، قبل از ورود به اواپراتور از شیر انبساط عبور داده می شود تا فشارش کم شده و بتواند در اواپراتور با جذب گرمای محیط مجددا به حالت گازی شکل در بیاید.
کندانسور یک نوع مبدل حرارتی است که گاز مبرد داغ در آن با دادن گرمای اضافی خود به سیالی دیگر مانند هوا یا آب، تقطیر شده و به مایع با درجه حرارت کم تبدیل می شود. کندانسورها در دو نوع کلی هوا خنک و آب خنک ساخته می شوند.
در کندانسور آبی پس از این که آب، حرارت سیال داغ را گرفت به برج خنک کننده ارسال می شود تا در برج مجددا خنک شده و به کندانسور برگردد تا سیکل خنک کاری دائما تکرار شود.
در کندانسور هوایی فن هوا را از روی کویل عبور داده و آن را خنک می کند تا سیال درون کویل حرارت خود را از دست بدهد. در نوع هوایی لوله ها دارای پره بوده و هوا به کمک فن روی لوله ها جریان پیدا می کند. در این نوع برخلاف نوع آبی به تجهیزاتی مانند برج خنک کننده نیازی نیست و هوای عبور داده شده از روی لوله ها، حرارت را از سیال داغ می گیرد و به هوای اتمسفر منتقل می کند. در این نوع برخلاف نوع آبی و تبخیری خطر رسوب و زنگ زدگی تجهیزات وجود ندارد.
این نوع تقریبا ترکیبی از دو نوع بالا و قسمتی از برج خنک کننده می باشد. بدین صورت که سیال با درجه حرارت بالا درون لوله های کندانسور تبخیری جریان داشته و به کمک آبی که روی لوله ها پاشیده می شود تقطیر می گردد. سپس توسط یک فن خنک می گردد. نوع آبی و هوایی نسبت به نوع تبخیری کاربرد بیشتری دارند.
از فیلتر برای جمع آوری مواد جامد و از درایر به منظور حذف رطوبت استفاده می شود که در سایز های مختلفی وجود دارند.
ساید گلاس که در مسیر لوله کشی برگشت سیستم تبرید قرار داده میشود، وضعیت و میزان مبرد را نشان می دهد.
در این نوشته سه روش صحیح لوله کشی مدار شوفاژ و رادیاتور را به جداگانه بررسی خواهیم کرد و برای هر روش، مزایا، معایب و کاربرد هریک عنوان خواهد شد.
در ابتدا به معرفی سیستم های لوله کشی باز، بسته و همچنین سیستم تک گذر و گردشی می پردازیم.
در این سیستم، آب به سوی یک مخزن که به هوای باز راه دارد، جریان مییابد، این سیستم در چیلر و ایرواشر به کار می رود.
در این سیستم، جریان آب در هیچ نقطهای در معرض هوای آزاد قرار نمیگیرد. سیستم های بسته در دو نوع منبع انبساط باز و بسته ارائه می شوند. در سیستم بسته منبع انبساط با هوای آزاد در ارتباط است ولی سطح آبی که در معرض هوای آزاد است قابل توجه نیست.
سیستمهای لولهکشی از جهت دیگر نیز به دو دسته تقسیم میشوند
در این سیستم، آب یک بار از وسیلهای عبور نموده و تخلیه میگردد که تجهیزات به کار رقته در مسیر آب گرم بهداشتی از این نوع هستند.
در این سیستم آب پس از رسیدن به وسیله مورد نظر تخلیه نمیشود بلکه توسط یک مدار لولهکشی، بین مبدل حرارتی و مبدأ حرکت خود که میتواند یک پکیج باشد، گردش میکند. گردش آب میتواند تحت نیروی ترموسیفون ناشی از اختلاف وزن مخصوص آب گرم رفت و برگشت یا به صورت اجباری توسط پمپ صورت گیرد.
در این سیستم تنها یک لوله وظیفه انتقال و بازگرداندن آب مدار بسته رو بر عهده دارد و دقیقا همان لوله ای که از سمت منبع تولید آب گرم شوفاژ به سمت مصرف کننده های حرارت مثل رادیاتور، فن کویل حرکت می کند وظیفه برگرداندن آب به منبع تولید حرارت را بر عهده خواهد داشت.
حتما دقت کنید در هنگام اتصال سیستم لوله کشی شوفاژ به رادیاتور، حتما انشعاب دوم ایجاد شود و ادامه خط لوله به رادیاتور بعدی کشیده شود.
در این روش بر خلاف روش قبلی، آبرسانی توسط دو لوله مستقل به نام های لوله رفت و لوله برگشت انجام می شود. خط لوله رفت دارای دمای بالاتر و خط لوله برگشت دارای دمای پایین تر است. این نوع لوله کشی به دو دسته تقسیم بندی می شود.
در این روش لوله کشی یک خط لوله به عنوان خط لوله رفت از قسمت دما بالای تولید کننده حرارت به طور مثال پکیج شوفاژ دیواری به سمت توزیع کننده حرارت در فضا مانند رادیاتور کشیده می شود و یک خط لوله برگشت به عنوان جمع کننده آبی که حرارت خود را در رادیاتور از دست داده است، در نظر گرفته می شود.
نحوه اتصال رادیاتور ها (یا هر توزیع کننده حرارت دیگری همانند فن کویل و…) به خط لوله رفت و برگشت شوفاژ بدین صورت است که به ترتیب نزدیک شدن هر خط لوله به رادیاتورها یک انشعاب به لوله رفت و یک انشعاب به لوله برگشت شوفاژ متصل خواهد شد.
در حالت برگشت مستقیم، قطر لوله برگشت در تمام طول مسیر برابر قطر لوله رفت متناظر خواهد بود.
در صورت طولانی شدن مسیر لوله کشی به علت این که رادیاتورهای نزدیک تر جمع طول لوله رفت و برگشت کمتری نسبت به رادیاتورهای دورتر را دارند افت فشار کمتری را نسبت به رادیاتورهای دورتر تجربه می کنند آب بیشتری در رادیاتورهای نزدیک تر نسبت به رادیاتورهای دورتر در حال چرخش خواهد بود و در نتیجه رادیاتورهای نزدیک نسبت به رادیاتورهای دورتر گرمتر خواهند بود.
برای رفع این مشکل توجه شود که به هیچ عنوان نصب پمپ اضافی راهکار درستی برای حل این مشکل نیست چرا که در صورت نصب پمپ اضافی به صورت سری باعث تداخل در عملکرد پمپ تعبیه شده در داخل پکیج شوفاژ دیواری خواهد شد و با توجه به تفاوت هد و دبی پمپ اضافی نصب شده با پمپ درون پکیج شوفاژ دیواری، پمپ ضعیف تر به سرعت تخریب خواهد شد، همچنین با نصب پمپ اضافی صورت مسئله را پاک خواهیم کرد چرا که ما با این کار هد سیستم را به حدی افزایش می دهیم که ناکارامدی سیستم لوله کشی را پوشش دهیم و همچنان گرم تر بودن رادیاتورهای نزدیک تر نسبت به دورترین ها را خواهیم داشت.
برای حل این مشکل می توان از دو روش اقدام نمود
در این روش کافی است که از محل شیر برگشت رادیاتور با آچار آلن دریچه شیر برگشت رادیاتور را تنظیم نماییم برای انجام این کار دریچه شیر برگشت در رادیاتورهای نزدیک تر را تنگ تر و در رادیاتورهای دورتر باز تر نگه می داریم تا از این روش بتوانیم به صورت دستی، افت مسیر همه رادیاتورها را هم اندازه نموده تا در نتیجه گرمای همه رادیاتورها همانند هم گردد.
اگر بخواهیم این کار را به صورت دقیق تر انجام دهیم، نیاز است که در قسمت ورودی و خروجی هر رادیاتور یک گیج فشار نصب گردد تا هنگام تنگ تر کردن دریچه هر رادیاتور، عدد اختلاف هر دو گیج فشار، پایش شود و این عدد اختلافی در همه رادیاتورها کاملا یکسان شود. پس از اتمام بالانس کردن سیستم می توان گیج های فشار را از سیستم باز نمود. شایان ذکر است که استفاده از گیج فشار برای این کار، بسیار زمان بر می باشد و از سختی بالایی برخوردار می باشد.
در این روش لوله کشی، یک خط لوله به عنوان خط لوله رفت، از قسمت دما بالای تولید کننده حرارت به سمت توزیع کننده حرارت در فضا همانند رادیاتور کشیده می شود و یک خط لوله برگشت، به عنوان جمع کننده آبی که حرارت خود را در رادیاتور از دست داده است، در نظر گرفته می شود.
نحوه اتصال رادیاتور ها به خط لوله رفت و برگشت بدین صورت است که اتصال لوله رفت به خط لوله همانند روش مستقیم به ترتیب متصل می گردند ولی لوله برگشت آخرین رادیاتور اولین لوله متصل شده به خط برگشت خواهد بود. در نتیجه در سیستم با برگشت معکوس، طول مسیر گردش آب در لوله های رفت و برگشت برای تمام توزیع کننده های حرارتی یکسان است.
همان طور که می دانید با توجه به صنعتی شدن زندگی وپیشرفت علم و نیاز بشر امروزی به امکانات و وسایل زندگی جهت آرامش و آسایش بهتر یکی از وسایل مورد نیاز، سیستم های سردکننده می باشد که شامل انواع کولرها، یخچال ها، سردکننده های بزرگ، چیلرها و ... می باشد. تمام دستگاه های سرد کننده برای خنک کردن و ایجاد سرما از گازهای فریون ( CFC ) استفاده می کنند. این گازها با تمام خوبی هایی که برای آرامش و آسایش بشر دارند مشکلاتی را به همان اندازه یا بیشتر برای جو زمین و لایه اوزن و محیط زیست به ارمغان می آورند.
گاز فریونی که در این دستگاه ها به کار رفته و در داخل سیکل تبرید ( کمپرسور، لولهها، اواپراتور، کندانسور ) به طور مرتب در جریان است و عملیات خنک سازی را انجام می دهد به دلایل مختلفی امکان دارد به بیرون نشت کند. انتشار این نوع گازها به فضای آزاد و حرکت شان به سمت لایه اتسمفر و ترکیب شدن با ترکیبات شیمیایی موجود در نور خورشید شدیداً به لایه اوزن خسارت وارد می کنند.
هدف اصلی ساخت دستگاهی می باشد که بتواند دستگاه های سرمازایی که نشتی هایی در آن ها به وجود آمده و از مدار کاری خارج شدهاند عیب یابی و مجددا راه اندازی شوند.
گازهای باقی مانده در دستگاه تحت تعمیر باید جمعآوری و ذخیره شوند چون در بیشتر موارد بر اثر ترکهای مویی مقدار کمی از گازهای درون دستگاه به بیرون انتشار پیدا می کنند و این موضوع باعث می گردد دستگاه سرمایشی کارایی لازم را نداشته باشد. حال اگر فقط 10% گاز بر اثر نشتی به بیرون انتشار پیدا کرده باشد 90% دیگر گاز درون دستگاه باقی مانده باشد تمامی تعمیرکاران این مقدار گاز باقی مانده را به علت نداشتن وسیلهای برای جمعآوری آن در فضای آزاد رها می نمایند، این موضوع باعث ساخت دستگاهی شد که گاز باقی مانده در دستگاه سرمایشی را توسط این دستگاه جمعآوری و در مخزن خود ذخیرهسازی نماید که بعد از رفع عیب توسط تعمیرکار مجدداً توسط همین دستگاه، گاز ذخیره شده به دستگاه تعمیر گردیده تزریق می گردد و از انتشار مقدار زیادی گاز به فضا و خسارت های احتمالی جلوگیری می نماید.
البته این دستگاه می تواند گاز تمام سیستم های سرماسازی که به دلایل مختلف از رده خارج می شوند و یا عمر مفید آن ها به اتمام رسیده و دیگر امکان تعمیر و نگهداری آن ها وجود ندارد را گرفته و در جاهایی که مورد نیاز باشد مورد استفاده مجدد قرار دهد.
مخزن جمع آوری مبرد هرگز نباید کامل پر شود حداکثر پر کردن مخزن تا 80% ظرفیت آن می باشد. برای مشاهده این که مخزن چه قدر از ظرفیتش پرشده باید از دستگاهای اندازه گیری مانند ترازوی دیجیتالی یا گیج فشار استفاده کرد. از این دستگاه نباید برای مبرد های قابل اشتعال و یا قابل انفجار استفاده کرد.
برای ساخت چنین دستگاهی لازم است به طریقی گازی که قرار است جمعآوری شود توسط کمپرسور و وکیوم در مخزن و یا مخازنی ذخیره سازی گردد، بنابراین دستگاه باید یک سری ویژگی هایی داشته باشد.
با توجه به اهمیت ساخت دستگاه کارهایی را که باید برای ساخت انجام داد عبارتند از
این دستگاه می تواند در تمامی کارگاه ها و تعمیرگاه های سیستمهای خنک کننده و سرماساز مورد استفاده قرار بگیرد زیرا علاوه بر فواید محیط زیستی از لحاظ اقتصادی نیز بسیار مفید و مقرون به صرفه می باشد. مخزن جمع آوری مبرد هرگز نباید کامل پر شود حداکثر پر کردن مخزن تا 80% ظرفیت آن می باشد. برای مشاهده این که مخزن چه قدر از ظرفیتش پرشده باید از دستگاهای اندازه گیری مانند ترازوی دیجیتالی یا گیج فشار استفاده کرد. از این دستگاه نباید برای مبرد های قابل اشتعال و یا قابل انفجار استفاده کرد.
اگر یک کولر گازی به دلیل نقص فنی توسط فردی به تعمیرگاه آورده شود تعمیرکار در مرحله تشخیص عیب موضوع کمب گاز و نشتی در سیستم را باید تشخیص دهد و سپس اقدامات زیر را انجام دهد.
اگر بدون استفاده از مخزن، مبرد را در خود دستگاه ریکاوری جمع کرده اید برای تخلیه آن جهت منتقل شدن به کپسول یا انتقال به دستگاه سرد کننده دیگری می توانید به صورت زیر عمل کنید.